Medusa Hakkında

MEDUSA HAKKINDA

Bir önceki yazıda Tiamat ile Medusa arasındaki benzerliğe değinmiştim. Bu her iki kadim zamanlar canavarı tanrı veya kahraman tarafından öldürülür ve kaos sona erer. Tiamat’ın yarılan gövdesinden yeryüzü oluşur, Medusa’nın kanından Pegasus ile Khrysaor doğar. Perseus Medusa’nın kesik başını, kayaya zincirli Andromeda’yı almaya gelen deniz canavarını taşa çevirmek için kullanır. Geçmiş zaman güçlerinin alt edilerek düzenin yeniden sağlanması Zeus’un başında olduğu tanrı ve tanrıçaların Titanları yenip yeraltına, yani Tartaros’a hapsetmesi hikayesinde de görülür.

Mitolojik hikayeler aynı zamanda birden fazla olaya işaret edebildikleri gibi, içlerinde ana hikaye çizgisinden sapan ayrıntılar da bulunabiliyor. Titanların hapsedilmesi kozmik düzenin sağlanması yanında siyasal iktidarın el değiştirmesini de sembolize eder. Medusa hikayesinde de Perseus’un canavara ulaşıp onu öldürmek için kullandığı araçları Libya’daki Tritonis gölüne atması Ağustos ayında Perseus takımyıldızının yanında görülen meteor yağmurunu temsil etmektedir. Burada, geçmiş zamanın karanlık güçlerinin yenilerek düzenin tesis edilmesi motifi çerçevesinde Tiamat’ın ve Medusa’nın neye işaret ettiğini tartışmaya çalışacağım.

Daha önce Tiamat’ın güneş başlı olarak tasvir edildiğinden, Medusa’nın da arkaik dönemde güneşi sembolize eden aslana benzetilerek temsil edildiğinden söz etmiştim. Tiamat’ın yarılan gövdesinden yeryüzünün oluşması volkanik patlamalarla kayaların oluşmasını anlatıyor olmalıdır. Yeni Babil döneminde dünyanın bir zamanlar güneş gibi bir kor parçası olduğuna dair bir inanışın mevcut olabileceğini düşünmek için henüz erken olsa da, yeryüzünün, altındaki akıcı kor ile güneş gibi bir gök cismi olarak anlaşıldığından hareket edebiliriz. Titanların hapsedildiği Tartaros, içine alevden Pyriphlegethon nehrinin aktığı bir yer olarak hayal edilmiştir. Bu nehir dünyanın çevresini kat eder. Bir diğer nokta da, khthonik yani ‘yerin altına ait’ Typhon, Triton gibi karanlık yaratıkların yılansı özelliklerle temsil edilmesidir. Bu, yılanların havaların soğumasıyla birlikte yeraltına çekilmesinden ileri gelmiş olabilir.

Baktığını taşa çeviren Medusa imajının oluşmasında, gövdesinden yeryüzü oluşan Tiamat imajının kaynak olduğuna inanıyorum. Aslan / güneş nitelikleriyle Medusa evrenin merkezindeki dünyanın ta kendisiydi belki de. Yerin altı, yıkıcı olmanın yanında yaratıcıydı da. Ama tanrılar ve kahramanlar tarafından zaptedilmeliydi.